Tarih boyunca yetiştirildiği ve kullanıldığı bilinen esrar, yaygın olarak kullanılan maddelerden biridir ve düzenli kullanımı Esrar Bağımlılığı ile sonuçlanır. Uzakdoğu’da 4000 yıldan fazla bir süredir kullanılan Hint keneviri bitkisi Cannabis Sativa’dan üretilmektedir. Tesiri en fazla olan formu haşhaş bitkisindeki kuru, kahve-siyah reçineli kısmında bulunmaktadır.
Kullanımı, kesilip kurutulmasının sonrasında parçalanarak sigaranın içine sarılıp içilerek olmaktadır. Bir diğer kullanım şekli ise kova veya bong diye tabir edilen yöntem ile buharını içe çekmektir. Keke karıştırılması ya da çay olarak içilmesi gibi kullanımlar da mevcuttur. Marihuana, çay, ot, weed, Mary Jane gibi tabirler esrar için kullanılmaktadır. Sertliğini ifade etmek içinse kenevir, chasra, bhang, ganja, dagga ve sinsemilla gibi isimler kullanılmaktadır.
Esrarın sigara içinde kullanıldığında tesiri birkaç dakika içinde görülmektedir; en yüksek etkisini 30 dakikada gösteren esrarın etkisi 2-4 saat sonra son bulur. Kimi hareketsel ve zihinsel etkileri 12 saate kadar sürebilmektedir. Sigaranın dışında yiyeceklerin içine konularak oral yolla da esrar tüketimi yapılmaktadır. Dumanın solunmasıyla esrarın tüketimi mevzubahis olduğunda oral olarak alınan miktardan daha fazla oranda esrar kullanımı söz konusu olmaktadır.
Esrar, diğer maddelere bir geçiş kapısıdır. Yapılan çalışmalar, esrar bağımlılığının kişinin diğer maddeleri kullanımının yanı sıra maddelere bağımlı olma potansiyelini arttırdığını göstermektedir.
Esrar kullanımı algıda değişiklik, kısa süreli öfori ve rahatlama, duyusal deneyimlerde abartı ve zaman algısında bozulmaya neden olmaktadır. Kullanım sonrası film izleme veya müzik dinleme gibi etkinliklerde artış, çok fazla yemek yeme görülmektedir.
Kimi bireylerde kaygı, korku hissinin artması, panik atak gibi tepkiler görülürken; kimi bireylerde ise yavaşlamalar görülmektedir. Huzursuzluk, uyumakta zorluk çekme, iştahın azalması, kilo kayıpları, sabırsızlık gibi ruhsal ve fiziksel rahatsızlıklara da neden olmaktadır.
Esrar kullanan bireylerin esrarı kullanmasının akabinde maddenin tesirinde oldukları zamanlarda lüzumsuz yere güldükleri görülmekte ya da korktukları ve panik halinde oldukları gözlemlenmektedir. Dengede durma sorunları, gözlerde kızarıklık, hafıza zayıflığı, tepkilerin zayıflaması da gözlemlenen diğer belirtilerdir.
Esrar kullanan kişilerin gözlerinde kızarıklık, uykulu hal gözlenir. Yanında göz kızarıklığını giderebilme amacıyla “Visine” göz damlası, odasında sarma kağıtları, tohumlar, öğütücü, üstüne veya bulunduğu ortama sinmiş ot kokusu, pipo ve küçük kesik su şişeleri bulmak mümkündür.
Aşağıdaki faktörler kişide esrar bağımlılığı geliştiğinin göstergeleridir:
Esrar bağımlılığı kronik öksürük, bronşit ve şizofreni riskini artırır. Ayrıca, Esrar bağımlılığı anksiyete, depresyon ve davranış ve kişilik değişiklikleri riskini artırabilir. Bu değişiklikler okul performansında azalmaya, yeme ve uyku problemlerine yol açabilir.
Hafıza sorunları, kişilerin esrar bağımlılığı için tedavi aramasının en yaygın nedenlerinden biridir. Klinik araştırmalar, esrar kullanımının beyin fonksiyonu üzerinde kalıcı etkileri olabileceğini henüz kanıtlamamıştır. Şimdiye kadar ilacın etkileri öncelikle uzun süreli kullanımla ilişkilendirildi ve geri dönüşümlü olduğu görülüyor. Esrar bağımlılığı tedavi edildiğinde hafıza, öğrenme ve koordinasyon üzerindeki etkileri ortadan kalkabilir. Öte yandan, uzun süre esrar kullanmanın hafızanızı veya net bir şekilde düşünme
Esrar bağımlılığının neden olabileceği ruhsal hastalıklar şunlardır;
Yeni Bir Sen bünyesinde esrar bağımlılığı tedavisinde, hasta psikiyatrist tarafından değerlendirilmesi sonrası ayaktan ya da yatarak tedavi programına alınır. Tanı netleşmesi sonrasında kişi psikososyal açıdan değerlendirilerek aile görüşmesi yapılır.
Yapılan değerlendirmeler sonrasında ayaktan tedavi planına karar verilirse ayaktan tedavi programına alınır.
Esrar bağımlılığı tedavisi (yoksunluk ve destek) diğer kötüye kullanılan maddelerin tedavisiyle aynı ilkeleri içerir.
Öncelikle konuşmak için acele etmeyin. Bir müddet onu fark ettirmeden izleyin, gözlemleyin.
Bu süreçte maddelerle ilgili bilgiler edinmeye çalışın. Konuşmak için hazır hissettiğinizde onunla konuşun. Konuşmayı yapmak için uygun bir ortam seçin.
Esrar kullanmak ile ilgili duygu ve düşüncelerinizi ona aktarın. İlk etapta inkâr edilebilir, bu çok doğal bir durumdur.
Eğer inkâr ederse üstüne gitmeyin, bu durum onun henüz bu konuyu konuşmak için hazır olmadığını gösterir. Böyle bir durumda izlemeye devam edin. Kişi bu durumu kabullenip sizinle paylaşana kadar onu rahatsız etmeden izlemeye devam edin.
Karşınızdaki kişiyi izlerken unutmamanız gereken bazı konular vardır. Karşınızdaki kişinin sınırlarını ihlal etmemek ve etik değerlere dikkat etmek gibi. Bu konularla ilgili ne kadar özenli olursanız ilişikliniz de o kadar sağlıklı olacaktır.
